] tunc veniunt vultures, de monte assuefacti ad huiusmodi, et carnes omnes asportant: et ex tunc currit fama de eo quòd sanctus est, quia angeli domini ipsum portant in paradisum: et iste est maximus honor, quem reputat filius posse fieri patri suo mortuo: tunc filius sumit caput patris, et coquit ipsum, et comedit, de testa eius faciens ciphum in quo ipse cum omnibus de domo et cognatione eius bibunt cum solemnitate et laetitia in memoriam patris comesti. et multa vilia et abominabilia facit gens illa quæ non scribo, quia non valent, nec homines crederent nisi viderent. de diuite qui pascitur à 50. virginibus. dum fui in prouincia manzi transiui iuxta palatium vnius hominis popularis, qui habuit 50. domicellas virgines sibi continuè ministrantes, in omnibus pascentes eum sicut auis auiculas, et habet semper 5. fercula triplicata; et quando pascunt eum, continuè cantant dulcissimè: iste habet in redditibus tagaris risi 30. thuman, quorum quodlibet decies millies facit: vnum autem tagar pondus est asini. palatium suum duo millaria tenet in ambitu; cuius pauimentum semper vnum laterem habet aureum, alium argenteum: iuxta ambitum istius palatij est vnus monticulus artificialis de auro et argento, super quo stant monasteria, et campanilia, et alia delectabilia pro solatio illius popularis; et dictum fuit mihi, quòd quatuor tales homines sunt in regno illo. [sidenote: mulierum parui pedes.] nobilitas virorum est longos habere vngues in digitis, praecipue pollicis quibus circueunt sibi manus: nobilitas autem et pulchritudo mulierem est pauos habere pedes: et ideò matres quando filiæ suæ sunt tenellæ ligant pedes earum, et non dimittunt crescere. [sidenote: milestorite.] vltra transiens versus meridiem applicui ad quandam contratam, quæ vocatur milestorite, quæ pulchra est valdè et fertilis: et in ista contrata erat vnus vocatus senex de monte, qui inter duos montes fecerat sibi vnum murum circumuentem istos montes. infra istum murum erant fontes pulcherrimi de mundo; et iuxta fontes erant pulcherrimæ virgines in maximo numero, et equi pulcherrimi, et omni illud quod ad suauitatem, et delectationem corporis fieri poterit, et ideo illum locum vocant homines illius contratæ paradisum. iste senex cùm viderit aliquem iuuenem formosum et robustum, posuit eum in illo paradiso; per quosdam autem conductus descendere facit vinum et lac abundantèr. iste senex cùm voluerit se vindicare, vel interficere regem aliquem vel baronem, dicit illi qui præerat illi paradiso vt aliquem de notis illius regis, vel baronis introduceret in paradisum illum, et illum delicijs frui permitteret, et tunc daret sibi potionem vnam, quæ ipsum sopiebat in tantum, quòd insensibilem redderet, et ipsum sic dormientem faceret extra paradisum deportari: qui excitatus et se extra paradisum conspiciens, in tanta tristitia positus foret, quòd nesciret quid faceret: tunc ad illum senem iret, rogans eum, vt interùm in paradisum introduceretur: qui sibi dicit, tu illic introduci non poteris, nisi talem vel talem interficias; et siue interfeceris, siue non, reponam te in paradiso, et ibidem poteris semper manere; tunc ille sic faceret, et omnes seni odiosos interficeret; et ideò omnes reges orientales illum senem timuerunt, et sibi tributum magnum dederunt. de morte senis de monte. cum autem tartari magnam partem mundi cepissent, venerunt ad istum senem, et dominium illius paradisi ab eo abstulerunt, qui multos sicarios de paradiso illo emisit, et nobiliores tartarorum interfici fecit. tartari autem hoc videntes ciuitatem, in qua erat senex obsederunt, eum ceperunt, et pessima morte interfecerunt. hanc gratiam habent fratres ibidem, quod citissimè per virtutem nominis christi iesu, et in virtute illius sanguinis pretiosi, quem effudit in cruce pro salute generis humani, daemonia ab obsessis corporibus expellunt; et quia multi ibidem sum obsessi, ducuntur per decem dietas ad fratres ligati, qui liberati statim credunt in christum, qui liberauit ebs habentes ipsum pro deo suo, et baptizati sunt, et idola sua, et pecorum suorum statim dant fratribus, quæ sunt communitèr de feltro, et de crinibus mulierum et fratres ignem in communi loci faciunt ad quem populus confluit, vt videat deos vicinorum suorum comburi et fratres coram populo idola in ignem proijciunt; et prima vice de igne exierunt; tunc fratres ignem cum aqua benedicta conspercerunt, et interùm idola in ignem proiecerunt, et daemones in effigie fumi nigerrimi fugerunt, et idola remanserunt, et combusta sunt. posteà auditor clamor per aerem talis, vide, vide, quo modo de habitatione mea expulsus sum. et per istum modum fratres maximam multitudinem baptizant, qui citò recidiuant ad idola pecorum: qui fratres continuò quasi stent cum illis, et illos informent. aliud terribile fuit quod ego vidi ibi. nam cùm irem per vnam vallem quæ sita est iuxta fluuium deliciarum, multa corpora mortua vidi, et in illa valle audiui sonos musicos dulces et diuersos, et maximè de cytharis, vndè multum timui. haec vallis habet longitudinem septem, vel octo milliarium ad plus, in quam si quis intrat, moritur, et nunquam viuus potest transire per medium illius vallis, et ideò omnes de contrata declinant à latere: et tentatus eram intrare, et videre, quid hoc esset. tandem oratis et deo me recommendans, et cruce signans, in nomine iesu intraui, et vidi tot corpora mortua ibi, quòd nullus crederet nisi videret in hac valle ab vno eius latere, in vno saxo vnam faciem hominis vidi, quæ ita terribilitèr me respexit, quòd omnino credidi ibi fuisse mortuus: sed semper hoc verbum (verbum caro factum est et habitauit in nobis) protuli, et cruce me signaui, nec propiùs quàm per 7. passus, vel 8. accedere capiti ausus fui: iui autem fugiens ad aliud caput vallis, et super vnum monticulum arenosum ascendi, in quo vndique circumspiciens nihil vidi nisi cytharas illas, quas per se (vt mihi videbatur) pulsari et resonare mirabiliter audiui. cùm vero fui in cacumine montis, inueni ibi argentum in maxima quantitate, quasi fuissent squamæ piscium. congregans autem inde in gremio meo pro mirabili ostendendo, sed ductus conscientia, in terram proieci, nihil mecum reseruans, et sic per gratiam dei liber exiui. cùm autem homines illius contratæ sciuerunt me viuum exisse, reuerebantur me multum, dicentes me baptizatum et sanctum: et corpora illa fuisse daemonum infernalium qui pulsant cytharas vt homines alliciant intare, et interficiant. haec de visis certudinalitér ego frater odoricus hic inscripsi; et multa mirabilia omisi ponere, quia homines hon credidissent nisi vidissent. de honore et reuerentia factis domino cani. vnum tantùm referam de magno cane quod vidi. consuetudo est in partibus illis quòd quando praedictus dominus per aliquam contratam transit, homines ante ostia sua accendunt ignem et apponunt aromata, ac faciunt fumum, vt dominus transiens suauem sentiat adorem, et multi obuiam sibi vadunt. dum autem semel veniret in cambeleth, et fama vndique diuulgaretur de suo aduentu, vnus noster episcopus, et aliqui nostri minores fratres et ego iuimus obuiàm sibi benè per duas dietas: et dum appropinquaremus ad eum, posuimus crucem super lignum, et ego habebam mecum in manu thuribulum, et incepimus cantare alta voce dicentes: veni creator spiritus: et dum sic cantaremus audiuit voces, nostras, fecítque nos vocari, ac iussit nos ad eum accedere; cùm vt suprà dictum est, nullus audeat appropinquare currui suo ad iactum lapidis, nisi vocatus, exceptis illis qui currum custodiunt. et dum iuissemus ad eum, ipse deposuit galerum suum, sine capellum inestimabilis quasi valoris, et fecit reuerentiam cruci; et statim incensum posui in thuribulo; episcopus noster accepit thuribulum, et thurificauit eum; ac sibi praedictus episcopus dedit benedictionem suam. accedentes verò ad praedictum dominum, sempèr sibi aliquid offerendum deferunt; secum illam antiquam legem obseruantes; non apparebis in conspectu meo vacuus; idcirco portauimus nobiscum poma, et ea sibi super vnum incisorium reuerentèr obtulimus; et ipse duo accepit, et de vno aliquantulum comedit: et tunc fecit nobis signum quod recederemus, ne equi venientes in aliquo nos offenderent; statimque ab eo discessimus, atque diuertimus, et iuimus ad aliquos barones per fratres nostri ordinis ad fidem conuersos, qui in exercitu eius erant, et eis obtulimus de pomis praedictis, qui cum maximo gaudio ipsa accipientes ita videbantur laetari, ac si praebuissemus eis familiaritèr magnum munus. haec praedicta frater guilelmus de solangna in scriptis redegit, sicùt praedictus frater odoricus ore tenus exprimebat. anno domini 1330, mense maij in loco sancti antonij de padua; nec curauit de latino difficili, et stilo ornato; sed sicut ipse narrabat ad hoc vt homines faciliùs intelligerent quæ dicuntur. ego frater odoricus de foro iulij de quadam terra quæ dicitur portus vahonis de ordine minorum testificor, et testimonium perhibeo reuerendo patri guidoto ministro prouinciæ sancti antonij in marchia triuisana, cùm ab eo fuerim per obedientiam requisitus, quòd haec omnia quæ superiùs scripta sunt, aut proprijs oculis ego vidi, aut a fide dignis audiui: communis etiam loquutio illarum terrarum illa quæ nec vidi testatur esse; multa etiam alia ego dimisissem, nisi illa proprijs oculis conspexissem. ego autem de die in diem me propono contratas seu terras accedere, in quibus mori, et viuere me dispono, si placuerit deo meo. de morte fratris odorici. anno igitur domini 1331. disponente se praedicto fratre odorico ad perficiendum iter suæ peregrinationis, prout mente conceperat, et etiam vt via et labor esset sibi magnis ad meritum, decreuit primò praesentiam adire domini et patris omnium summi pontificis domini ioannis papæ 22: cuius benedictione obedientiaque recepta cum societate fratrum secum ire volentium ad partes infidelium se transferret: cùmque sic eundo versus summum pontificem, non multum distaret à ciuitate pisana, in quadam via occurrit sibi quidam senex in habitu peregrini eum salutans ex nomine, aue (inquiens) frater odorice: et cùm frater quaereret quo modo ipsius haberet noticiam? respondit, dum eras in india noui te, tuùm qui noui sanctum propositum; sed et tu modò ad conuentum vndè venisti reuertere, quia die sequenti decimo ex hoc mundo migrabis. verbis igitur senis attonitus et stupefactus, praesertim cùm senex ille statim post dictum ab eius aspectu disparuit; reuerti decreuit; et reuersus est in bona prosperitate nullam sentiens grauedinem corporis, seu aliquam infirmitatem; cùmque esset in conuentu suo vtinensi. n. in prouincia paduana decimo die, prout facti sibi fuir reuelatio, accepta communione, ipsoque ad deum disponente, etiam corpore existens incolumis in domino foeliciter requieuit: cuius sacer obitus domino summo pontifici praefato sub manu notarij publici transmittitur; qui sic scribet. anno domini 1331. decima quarta die mensis ianuarij obijt in christo beatus odoricus ordinis fratrum minorum, cuius precibus omnipotens deus multa, et varia miracula demonstrauit; quæ ego guetelus notarius communis vtini, filius domini damiani de portu gruario, de mandato et voluntate nobilis viri domini conradi de buardigio castaldionis, et consilij vtini, scripsi, sicut potui, bona fide, et fratribus minoribus exemplum dedi; sed non de omnibus, quià sunt innumerabilia, et mihi difficilia ad scribendum